"“Historisk rysare i repris” ; Kırk dördüncü yazı

Stockholm VAL, I dag den Söndag 26 September 2010/Bugün pazar, 26 Eylül 2010.

Son haftalarda kimi sözcükler daha sık kullanılıyor.

“Historisk” "tarihi/tarihsel” anlamı ile yüklü olanı algı dağarına almak kolay.

Bireylerin, ailelelerin, bölgelerin, toplumların yaşamlarında sıkça görülmeyen evrilmeler...

...değişmeler “tarihsel” damgası alıyor kolayca hemen her yerde.


İsveç, “yeni bir İsveç” tanımını da sevdi.

Gazetelerde bunu da sıkça görebilirsiniz! Nedir yeni olan?

Cesaretle bunu sordunuz!

Sizin gelişmelerden habersiz olduğunuz izlenimi ortaya çıkabilir.

Size tuhaf tuhaf bakacaklardır. Size haber verelim şimdiden.

İsveç gibi, İskandinavya toplumlarında sükunet egemendir.

En sıradan sıçrama, en doğal hamle ürpertir onları.

Doğal yaşamın akışı, doğa ile içselleşme... yoğundur...

Çokluk pagan şamanlar gibi pastoral çevrede yaşama alışkanlığı sevilir...

Onlara bu derin sessizlikte haz alma duyumu vermiş, bu doğa.

Ingmar Bergman’ın siyah beyaz filmleri bu doğadaki sessizliği verir.

Evet! Bugün başka bir yerdeyiz! Neredeyiz? Bunu bir kez daha sorduk!

“Historisk rysare i repris” türünden yanıt aldık.

’Historisk’ bunun tarihsel olduğunu gördük.

İkinci söz, ’rysare’ (ad) fakat sıfat gibi bir görevi var burada.

Tümceyi sonlandıran ’repris’ tekrar, yineleme anlamı taşıyor.

Sonunda bu bir gazete başlığı, deyip geçmek de var!

Tümcede eylemlik yok. ’Fiil’ yok! Ne diyor bu tümce?

Tarihsel 'rysare' tekrar. Rysare, İsveçliler bu sözcüğü sevmeğe başladılar.

Yalın anlamı ile ’korku kitapları’ için kullanıldığı bilinir.

Bu seçimlerde böyle bir durum mu var, diye sorabilisiniz.

Rysare sözcüğünün eylemlik şekli rysa-ryser-rös-ryst- kuraldışı eylemlik.

Anlamdaşlar olan skaka daha çok kullanılır bu bağlamda.

Yakın bir sesle rysk-ryskt-ryska dediğinizde bizim bildiğimiz ”Rus” anlaşılır.

Şimdi böyle bir sözcüğü seve seve kullanmış analiz yapan gazeteci.

Analiz yapan bir gazetecinin böyle bir başlık atması doğru mu?

“Historisk rysare i repris” başlığı ile olası ki şunu demek ister bu arkadaş...

”Ürpertici tarihsel yineleme” Devamında ne görüyoruz?

”Fredrik Reinfeldt gjorde det bästa valet i Moderaternas historia, partie..”

Başlıklar yol gösteriyor.

Göran Eriksson (SvD, 25 september, s.7) adlı gazetede yayınlanan analizi ile iki şeyin altını çiziyor.

Reinfeldt Moderat partisi tarihinde en iyi sonucu bu seçimlerde yaptı...

Burada anlıyoruz ki, ”Moderat partisi tarihsel” başarısı ile bir ürperti verdi.

Başlık ardılı gelen tümceye bakıyoruz;

”Efter sin största politiska framgång väntar nu Fredrik Reinfeldts tuffaste prövning som statsminister.”

Kendisinin en büyük politik başarısından sonra Reinfeldt’i daha ’kabadayı, korkusuz’ bir prova bekliyor (onu) başbakan olarak.”

Burada ”tuff” sıfatı ”aste” ile en üst düzeye çıkmış.

Bu sözcük, ”hård- sert, känslolöst, duygusuz, orädd, korkusuz gibi anlam yükleneceği gibi...

..sırasında ”snygg” gösterişli anlamı da yüklenebilir.

Dedektif Kim, Londra'dan bunları gösterdi.

Reinfeldt, ortak hükümet partilerinin oy tabanına girdi ve kendi partisinin oylarını yükseltti. Evet!

Doğrudur! Fakat sağlam bir hükümet kuracak tabanı yok..

Sevgi, içtenlik...

Tekin SonMez, Salı, 26 Eylül 2010, Stockholm
Fotoğraflar Feryal Özkale Sönmez